Saksonia-Anhalt (Sachsen-Anhalt)
Powierzchnia: 20 451 km²
Ludność: 2,2 mln
Stolica: Magdeburg
Saksonia-Anhalt i UNESCO
Saksonia-Anhalt to jeden z najczęściej odwiedzanych przeze mnie landów. Nie chodzi tu o odległość, bo przykładowo Meklemburgia Pomorze-Przednie czy Saksonia też są blisko, ale o bogactwo kulturowe i krajobrazowe. Trudno jednoznacznie określić, co powinno się odwiedzić na pierwszym miejscu w tym regionie. Saksonia-Anhalt to, obok Bawarii, najbogatszy land, jeśli chodzi o punkty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ponieważ nie są to pojedyncze miejsca, a raczej całe kompleksy, ich zagęszczenie jest naprawdę imponujące. Należą do nich miejscowości związane z życiem i działalnością wielkiego reformatora Marcina Lutra (Wittenberga, Eisleben), kompleksy pałacowo-ogrodowe w Dessau i Wörlitz , budynki Bauhaus w Dessau oraz starówka, kolegiata i zamek w Quedlinburgu. Wszystkie te miejsca zwiedziłam, do niektórych powracałam nawet kilkakrotnie. Przede mną jeszcze wizyta w parku historycznym w Wörlitz.
Harz, mój ulubiony
Jednym z ulubionych regionów, do którego również wracam, kiedy tylko mam okazję, jest Harz. Pasmo gór położone jest aż w trzech landach, do tego dochodzą liczne miejscowości. Thale, Wernigerode, Halberstadt czy wspomniany Quedlinburg zdecydowanie zasługują na chociaż jedną wizytę. Z Wernigerode przez Schierke można wjechać kolejką wąskotorową na Brocken (1142 m), najwyższy szczyt północnych Niemiec. Harz to też jeden z najbogatszych regionów, jeśli chodzi o baśnie, mity i legendy.
Romańska architektura
Absolutnym hitem jest Straße der Romanik (Szlak Romański), przy której znajduje się ponad 60 miejscowości z zabytkami epoki romańskiej. Stanowi ona część europejskiej trasy Transromanica. Zwiedzając liczne zamki, klasztory i kościoły można poznać nie tylko elementy stylu architektonicznego, ale i obszerną historię średniowiecznych Niemiec. Wśród tych miejsc są grobowce przedstawicieli dynastii Ludolfingów, ufundowane przez nich klasztory, miejsca zjazdów reichstagu, skarbce pełne liturgicznych kosztowności i wiele, wiele innych ciekawostek. Katedry w Magdeburgu, Halberstadt, Merseburgu i Naumburgu należą do największych klasyków na szlaku. Mniej znany królewski palatynat w Tilleda czy klasztor w Memsleben będą odpowiednie dla tych, którzy chcą obcować z historią w ciszy i zadumie.
Arche Nebra
W Saksonii-Anhalt znajduje się jeden z „cudów” z mojej prywatnej listy – niebiański krążek z Nebra, czyli najstarsze znane ludzkości przedstawienie nieboskłonu z gwiazdami. Obejrzeć go można w Muzeum Prehistorii w Halle, natomiast w samym Nebra znajduje się centrum informacyjne, oznaczony punkt znalezienia dysku i wieża widokowa. Całość magiczna!
Jadąc pociągiem z Halle do wspomnianej Nebry, mija się jedną z najładniejszych winnych krain w środkowych Niemczech. Jest ona położona nad rzekami Saale i Unstrut. Liczne zamki na wzgórzach, pokrytych winnicami zachęcają do odwiedzin, poznania historii regionu i oczywiście skosztowania lokalnego wina.
Marcin Luter
W 2017 roku Saksonia-Anhalt znalazła się na celowniku turystów z całego świata. Przynajmniej tego protestanckiego. W tym roku bowiem obchodzono 500. rocznicę reformacji. Główne uroczystości odbyły się w Wittenberdze, gdzie Marcin Luter przybił 95 tez do drzwi zamkowego kościoła. Przez kilka lat w muzeach i miejscach pamięci powiązanych z reformatorem trwały remonty i renowacje. Teraz można już śmiało zwiedzać zmodernizowane i ulepszone wystawy. Do najważniejszych należą Eisleben (miejsce narodzin i śmierci Marcina Lutra), oraz Mansfeld (miasto jego dzieciństwa, dom rodziców). Z całą pewnością Wittenberga będzie jeszcze długo jednym z ważniejszych miejsc na turystycznej mapie landu.
Magdeburg, stolica landu
Wreszcie stolica i największe miasto Saksonii-Anhalt, Magdeburg. Obok zabytków, świadczących o doniosłym miejscu w historii Niemiec takich jak katedra (miejsce spoczynku Ottona Wielkiego) czy romańskie kościoły, można obejrzeć rzeźbę „Magdeburskiego Jeźdźca” i pozostałości pruskiej twierdzy. To w niej podczas wojny siedmioletniej znalazła schronienie rodzina i dwór Fryderyka II. Warto również zwrócić uwagę na przykłady architektury socrealistycznej i budynek Hundertwassera, tzw. Zieloną Cytadelę. W parku na Łabą (Elbauenpark) znajduje się najwyższa drewniana konstrukcja Niemiec – Wieża Tysiąclecia, z wystawą prezentującą 6000 lat dokonań technicznych ludzkości. Przepiękne kamienice z okresu Gründerzeit (1880-1920) prezentują się przede wszystkim na ulicy Hegelstraße.
Saksonia-Anhalt. Co jeszcze warto tu zobaczyć?
Wymienione wyżej miasta, regiony i trasy w pełni zaspokoją apetyt każdego turysty, który zechce bliżej poznać land. Nie sposób wymienić tu wszystkich miejsc, które zwiedziłam, ale na pewno znajdą one rozwinięcie w dalszych postach. Osobiście chętnie poznam bliżej kolebkę landu, ziemie Anhalt, gdyż przedstawiciele dynastii askańskiej co rusz gdzieś wyskakują w historii krajów Europy (by wspomnieć tylko założyciela Marchii Brandenburskiej Albrechta von Ballenstedt i Katarzynę Wielką z rodu Anhalt-Zerbst). Zwiedziałam już najstarsze miasto landu, Aschersleben, ale wciąż czekają Ballenstedt, Gernrode, Zerbst czy Köthen.
Ponadto warto zwrócić uwagę na dawny klasztor i kościół Jerichow, zabytki i miasteczka w tzw. Starej Marchii, katedrę w uroczej miejscowości Havelberg oraz zachęcające do pieszych i rowerowych wędrówek okolice Łaby.
