Galeria Malarstwa w parku Sanssouci
Położona po wschodniej stronie pałacu Sanssouci Galeria Malarstwa (Galeria Obrazów) jest prawdopodobnie najstarszym budynkiem muzealnym w Niemczech. Wzniesiony w latach 1755-1764, z polecenia króla pruskiego Fryderyka II, gmach miał od razu jasno określoną funkcję. Mieścić się w nim miały obrazy z królewskiej kolekcji dla których nie było miejsca w niewielkiej pałacowej galerii.
Podejście władcy do prezentacji obrazów i innych dzieł sztuki było jak na owe czasy dość rewolucyjne. Fryderyk zerwał tu bowiem z tradycyjnym ozdabianiem komnat swoich pałaców, a powiesił obrazy w jednym miejscu z konkretnym przeznaczeniem – studiowania, podziwiania, obcowania ze sztuką. Tak jak jest to obecnie we współczesnych galeriach.
Preferencje króla
Architektem budynku był Johann Gottfried Büring, syn nadwornego mistrza stolarskiego w Berlinie. Król, jak przy wszystkich swoich budowlach, miał określone wyobrażenia co do przyszłej galerii. Miała to być podłużna, jednopoziomowa hala, z wielkimi oknami na podobieństwo modnych wówczas francuskich „maisons de plaisance” (mniej reprezentacyjnych, prywatnych dworków).
Środkowa, wyróżniona część, oddzielająca skrzydło wschodnie od zachodniego, miała otrzymać kopułę. By umożliwić szybkie przejście z pałacu, od zachodniej strony powstała klatka schodowa łącząca najwyższy taras z nieco niżej położoną galerią. Po wschodniej stronie z kolei powstał niewielki gabinet, przeznaczony dla obrazów o małych rozmiarach. Prace przy budowie zaplanowano na dwa lata, ale rozpoczęcie wojny siedmioletniej spowodowało trudności finansowe i galerię ukończono dopiero w 1764 roku.
Fryderyk już wcześniej zlecił swoim agentom w Europie poszukiwania i zakup dzieł sztuki. Również tutaj miał jasno określone preferencje: cenił malarzy flamandzkich, francuskich i włoskich, wielkie nazwiska jak Rubens czy van Dyck. Tematyka –”żadnych świętych męczenników, ale motywy z bajek (mitologii) i historii”. Dla obrazów o tematyce biblijnej czynił wyjątki, tylko jeśli były sławnego pędzla. Niestety, przy zakupach nie uniknął nabycia doskonałych podróbek wielkich mistrzów, Raffaela, Vincisa, Titziana czy Rubensa, uchodzących w oczach kupców za oryginały.
Galeria Malarstwa dzisiaj
Dzisiejszy stan posiadania galerii tylko w części odpowiada pierwotnemu. W XIX wieku, okresie kształtowania się nowoczesnych muzeów i galerii, wiele dzieł przeniesiono do pierwszego berlińskiego muzeum (dzisiejsze Stare Muzeum). Straty poniesiono również podczas drugiej wojny światowej.
Najsłynniejszy obraz w kolekcji „Niewierny Tomasz” Caravaggia trafił do galerii dopiero w XIX wieku, kiedy Fryderyk Wilhelm IV próbował odtworzyć stan z okresu panowania swojego wielkiego przodka. Z wielu względów okazało się to niemożliwe, dlatego pustki uzupełniono nowymi nabytkami.
Galerię warto odwiedzić nie tylko dla obrazów, ale i wspaniałego wnętrza. Zaskoczyć może różnica między skromnym wyglądem zewnętrznych fasad, a bogatą ornamentyką wnętrza (dość charakterystyczna dla budowli z tego okresu, zwłaszcza we Francji). Pozłacane reliefy, rzeźby będące alegoriami dziedzin sztuki i nauki, drogocenne marmury sprowadzane ze starożytnych ruin (nie do końca legalnie) świadczą o traktowaniu budynku przez Fryderyka II jak wyjątkowej świątyni sztuki. Podczas deszczowych dni władca potrafił w niej znikać na całe godziny.
Na co warto zwrócić uwagę?
Kupując bilet otrzymamy plan obrazów wraz z ich nazwami i autorami. Zachodnia część poświęcona jest przede wszystkim malarstwu flamandzkiemu i holenderskiemu, wschodnia przeznaczona została dla włoskich mistrzów. Obrazy rozmieszczone są w sposób, jaki uznany był od baroku do XIX wieku: gęsto jeden przy drugim. Do najważniejszych dzieł należą: „Niewierny Tomasz” Caravaggia, „Bitwa Amazonek” i „Św. Hieronim”, Rubensa, „Wenus w kuźni Wulkana”, „Rinaldo i Armida” Antona van Dycka.
Galeria Malarstwa w parku Sanssouci (Bildergalerie von Sanssouci)
Tematyka: malarstwo historyczne, Hohenzollernowie, barok
Adres: Im Park Sanssouci 4, 14469 Potsdam
Telefon: +49 331 9694200
Www: www.spsg.de
Godziny otwarcia: wt.-nd. 10.00-17.30 (V-X), ostatnie wejście 30 minut przed zamknięciem
Bilety wstępu: 6€ (5€)
Informacje praktyczne
Ile czasu przeznaczyć na zwiedzanie? Tradycyjnie w takich miejscach górna granica jest uzależniona od indywidualnych preferencji. Minimum pół godziny.
Garderoba i bagaż: niestety w obiektach parku Sanssouci nie ma miejsc na pozostawienie większych bagaży. Obsługa może odmówić wejścia. Rozwiązaniem dla podróżujących przez główny dworzec kolejowy w Poczdamie są umieszczone tam odpłatne szafki na bagaże.
Toalety: odpłatne toalety są przy Centrum Informacji Turystycznej (10 min)
Gastronomia, sklepy: bezpośrednio w Galerii Malarstwa nie ma lokalu gastronomicznego. Przy kasie można nabyć drobne pamiątki i przewodniki.
Fotografowanie: w pałacu można fotografować bez lampy błyskowej i statywu. Tylko na użytek prywatny, bez praw do publikacji zdjęć. Nie ma opłat za fotografowanie.
Wstęp ulgowy i bezpłatny: ulgowy wstęp przysługuje uczniom i studentom za okazaniem ważnej legitymacji oraz seniorom powyżej 65 lat (za okazaniem dokumentu), dzieci poniżej ukończonego siódmego roku życia mają wstęp bezpłatny
Święta kościelne i państwowe: godziny otwarcia w święta wielkanocne, Boże Narodzenie, Nowy Rok i inne podane są na oficjalnej stronie SPSG.
Bilety kombi, karty muzealne itd. czyli jak uczynić zwiedzanie trochę tańszym? W ofercie jest (1) bilet jednodniowy Sanssouci+ w wersji indywidualnej i rodzinnej. Obowiązuje on we wszystkich otwartych obiektach SPSG w Poczdamie w tym w pałacu Sanssouci, z wyjątkiem wystaw czasowych. Z oferty wyjęty jest Schloss Sacrow oraz Jagdschloss Stern, a na Belweder na wzgórzu Pfingstberg można uzyskać zniżkę. Koszt biletu to 22€ (17€). Wersja rodzinna uprawnia do wejścia 2 dorosłych + do 4 dzieci (do 18 lat), kosztuje 49€. (2) Familienkarte Potsdam, bilet rodzinny, obowiązujący jak powyżej ale bez pałacu Sanssouci, Belvedere auf dem Pfingstberg, Schloss Sacrow i Jagdschloss Stern, dla 2 dorosłych + do 4 dzieci do ukończonego 18 roku życia, kosztuje 25€ (3) Karta roczna SPSG (Jahreskarte), obowiązuje przez cały rok od daty wystawienia we wszystkich obiektach SPSG, również na wystawy czasowe, za wyjątkiem Schloss Sacrow, Jagdschloss Stern, a do Belvedere auf dem Pfingstberg zyskuje się zniżkowy wstęp, jej koszt to 60€ (40€), atrakcyjna cenowo dla tych którzy planują zwiedzanie pałaców SPSG w Berlinie, Poczdamie i Brandenburgii. Karta jest imienna.
Dojazd
Z przystanku autobusu 695 (Schloss Sanssouci) do Galerii Malarstwa jest około 10 minut. Podobnie będzie z przystanków na Luisenplatz.